Resultaten verantwoordingsonderzoek 2022 Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Diergezondheidsfonds

Onze conclusies

De minister van LNV en de minister voor Natuur en Stikstof zijn onder andere verantwoordelijk voor de manier waarop voedsel wordt geproduceerd en voor bescherming van de natuur. In dit onderzoek hebben we gecontroleerd of het ministerie het geld volgens de regels heeft uitgegeven. Ook hebben we gekeken naar de biologische landbouw en het beleid tegen misbruik van de Maatregel Gerichte Aankoop.

Stikstofdiscussies en de Maatregel Gerichte Aankoop

In 2022 waren de discussies over stikstof bijna wekelijks voorpaginanieuws. Er werd vooral ingezoomd op de landbouwsector, een van de grootste stikstof-uitstoters, en op de plannen van de verantwoordelijke ministers om de sector ingrijpend te veranderen. Wij volgen die ontwikkelingen op de voet. Maar omdat het gaat om plannen en niet om uitgevoerde maatregelen, kunnen ze geen onderdeel zijn van dit verantwoordingsonderzoek. Wel hebben we bij 1 regeling onderzocht hoe de uitvoering verloopt: de Maatregel Gerichte Aankoop. Hieruit zijn lessen te trekken die relevant zijn voor de toekomstige regelingen om boeren vrijwillig uit te kopen.

Beleid tegen misbruik van Maatregel Gerichte Aankoop grotendeels op orde

Met de Maatregel Gerichte Aankoop wil de minister van LNV veehouderijen in de buurt van natuurgebieden uitkopen, zodat er minder stikstof in de natuur belandt. We hebben onderzocht of de minister genoeg doet om misbruik of verkeerd gebruik van deze regeling te voorkomen. Dat is belangrijk om te zorgen dat geld goed wordt besteed. We zien aandachtspunten die ook belangrijk zijn voor toekomstige regelingen, zoals waarborgen voor onafhankelijke waardebepaling, voor blijvende emissiereductie en voor gelijke behandeling van overtreders.

Biologische landbouw: zorgen over opnieuw niet bereiken van het doel

Ongeveer 4% van de Nederlandse landbouwgrond wordt gebruikt voor biologische landbouw. Dat is flink minder dan het doel dat de minister van LNV in 2001 al had gesteld voor 2010. Ook loopt Nederland daarbij achter op andere Europese landen. In het actieplan 2022 stelt de minister een nieuw doel: in 2030 wordt 15% van de landbouwgrond gebruikt voor biologische landbouw. We hebben zorgen of de inzet van de minister voldoende is om dit doel te halen.

Financieel oordeel bij het Jaarverslag 2022 van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit