Resultaten verantwoordingsonderzoek 2020 Ministerie van Justitie en Veiligheid

Onze conclusies

Het werk van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) kenmerkt zich door maatschappelijke vraagstukken die soms moeilijk stuurbaar zijn of direct resultaat opleveren, zoals de aanpak van de georganiseerde misdaad. De minister geeft niet altijd zelf uitvoering aan beleid. Het domein van justitie en politie omvat diverse eigenstandige en onafhankelijke organisaties, van de Nationale Politie, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) tot en met de rechterlijke macht. Deze organisaties werken vaak nauw samen in ketens, bijvoorbeeld in de strafrechtketen of de asielketen.

De geboekte resultaten bij het kerndepartement over het jaar 2020 zijn tweeledig. Ons financieel oordeel over 2020 is positief. Ondanks de coronacrisis heeft het Ministerie van JenV zijn taken op voldoende niveau kunnen uitvoeren. Ook heeft de minister zich ingezet om de bedrijfsvoering te verbeteren. Tegelijkertijd blijven er hardnekkige problemen in de bedrijfsvoering.

Gevolgen coronacrisis beheerst aangepakt

De coronacrisis heeft geleid tot extra kosten en omzetverlies bij organisaties als de IND en de Raad voor de rechtspraak. Toch zijn deze organisaties er mede met hulp van de minister in geslaagd om productieafspraken over de tijdige afhandeling van asielaanvragen en rechtszaken grotendeels na te komen.

Natuurbrandbestrijding effectief, maar toekomstige capaciteitsrisico’s

De minister van JenV is beleidsmatig verantwoordelijk voor het stelsel van crisisbeheersing en brandweerzorg. De natuurbrandbestrijding behoort tot dit stelsel. De natuurbrandbestrijding in Nederland is effectief. Met inzet van brandweereenheden en het Ministerie van Defensie worden natuurbranden geblust. Toch signaleren wij dat in de toekomst gelijktijdig optredende natuurbranden wellicht niet snel onder controle kunnen worden gebracht. Er bestaat bijvoorbeeld een risico op onvoldoende beschikbaarheid van specialistische brandbestrijdingscapaciteit. De minister van JenV zou meer inzicht moeten krijgen in de bestaande en de benodigde capaciteit.

Vooruitgang inzetbaarheid politiepersoneel onduidelijk

Uit het jaarverslag 2020 kunnen wij niet afleiden of er in 2020 voldoende vooruitgang is geboekt bij de inzet van politiepersoneel. Zo komen onze aanbevelingen over inzetbaarheid van politiepersoneel uit ons onderzoek Politie ter plaatse niet aan de orde. De minister schrijft verder dat de landelijke uitbreiding van operationele capaciteit bij de politie met 2.400 fte uiterlijk 2025 gerealiseerd wordt. Eerder constateerden wij dat de beoogde toename van extra agenten in de wijk en rechercheurs in 2018 niet werd gehaald.

Bedrijfsvoering deels verbeterd, zorgpunten blijven

Problemen in de bedrijfsvoering kunnen invloed hebben op goede uitvoering van beleid. In 2020 heeft de bedrijfsvoering van het ministerie zich verder ontwikkeld. Zo is het inzicht in het IT-landschap verbeterd en is het subsidie- en bijdragenbeheer na jaren weer op orde. Maar er blijven zorgpunten. Het beheer van in beslag genomen criminele gelden en goederen en de administratieve discipline bij het kerndepartement zijn ondanks verbetermaatregelen nog niet op het gewenste niveau. Met name waar er sprake is van ketensamenwerking vraagt de bedrijfsvoering om extra aandacht.