Bijzondere uitkeringen aan Caribisch Nederland

Het parlement ontvangt incomplete of te weinig betrouwbare informatie van de ministers van BZK en Financiën over de besteding van bijzondere uitkeringen aan de BES-eilanden. En: Bonaire en Sint-Eustatius schieten tekort in het toezicht op en verantwoording van de bijzondere uitkeringen. Saba verantwoordt de uitgaven wel adequaat.

Uitkomsten onderzoek: Geen goed zicht op bijzondere uitkeringen BES-eilanden

De minister van BZK slaagt er onvoldoende in om samenhang in het rijksbeleid ten aanzien van Caribisch Nederland te realiseren en de beleidsvrijheid van de openbare lichamen te bevorderen. Het toezicht op rechtmatige, doeltreffende en doelmatige besteding van bijzondere uitkeringen schiet tekort. De informatie die door de ministers van BZK en Financiën met de Tweede Kamer is gedeeld, is niet navolgbaar, bevat geen informatie over bereikte resultaten kan niet worden aangesloten op de informatie van de openbare lichamen

Waarom deden we onderzoek naar bijzondere uitkeringen aan Caribisch Nederland?

Op 2 oktober 2019 heeft de Tweede Kamer ons verzocht om een onderzoek uit te voeren naar de bijzondere uitkeringen die de openbare lichamen Bonaire, Sint-Eustatius en Saba van de rijksoverheid ontvangen (Tweede Kamer, 2019). In het verzoek wordt toegelicht dat de bezinning op de relatie tussen het Ministerie van BZK en Caribisch Nederland de aanleiding vormt voor dit verzoek.
 
 

Welke methoden hanteerden wij in ons onderzoek ?

De Tweede Kamer heeft ons de volgende onderzoeksvragen gesteld: 

  1. Wat is de positie van het Ministerie van BZK vanuit de coördinerende rol van de minister (staatssecretaris) van BZK inzake Koninkrijksrelaties en de betrekkingen met de openbare lichamen in Caribisch Nederland? 
  2. Hoe is het toezicht op rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid van de bijzondere uitkeringen op basis van artikel 92 van de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba georganiseerd, daaronder begrepen de uitgaven die strekken tot ontwikkeling van de landbouw? 
  3. Wat is de kwaliteit van de informatievoorziening over (het toezicht op) deze uitgaven en uitkeringen aan de Tweede Kamer? 

Methode 

Aan de hand van deze onderzoeksvragen is in het rapport een onderbouwd, algemeen beeld gegeven van de ontwikkeling in de bijzondere uitkeringen sinds 2010, de context waarin deze bijzondere uitkeringen worden verstrekt, en de manier waarop het toezicht hierop is geregeld en functioneert. Dit beeld is gebaseerd op analyses van opgevraagde en verkregen informatie over de bijzondere uitkeringen (o.a. begrotingen, jaarrekeningen en jaarverslagen, beschikkingen, interne beleidsdocumenten, Kamerbrieven, etc.) en op basis van gesprekken die in het kader van dit onderzoek zijn gevoerd met betrokkenen van verschillende ministeries en de openbare lichamen. 

Wegens het ontbreken van een totaaloverzicht van de verstrekte bijzondere uitkeringen en de verantwoording hierover bij de Ministeries van BZK en Financiën hebben wij dit overzicht zelf opgesteld op basis van drie verschillende bronnen: 

a. informatie uit de overzichten die jaarlijks door de ministers van BZK en Financiën met het parlement worden gedeeld; 
b. informatie die in het kader van dit onderzoek door ons is opgevraagd bij de ministeries; 
c. de jaarrekeningen van de openbare lichamen. 

Stand van zaken

Het onderzoek is gepubliceerd op woensdag 23 juni 2021.