Vervanging onderzeeboten
De huidige onderzeeboten van de Walrusklasse zijn een van de belangrijkste wapensystemen van de krijgsmacht. Ze zijn al 30 jaar actief. De minister van Defensie startte daarom in 2016 het proces om deze onderzeeboten vanaf 2028 te vervangen door nieuwe onderzeeboten. De staatssecretaris van Defensie heeft het parlement op 15 maart 2024 een voorgenomen besluit voorgelegd over de aanschaf van de nieuwe onderzeeboten.
Wat onderzoeken we?
De Algemene Rekenkamer onderzoekt of de aanschaf van de nieuwe onderzeeboten volgens de regels verloopt en of de keuzes die de minister gedurende het traject heeft gemaakt zijn onderbouwd. Daarnaast onderzoeken wij of het parlement voldoende is geïnformeerd over de vervanging van de onderzeeboten. Dit onderzoek bouwt voort op twee eerdere onderzoeken van de Algemene Rekenkamer: de Kamerbrief Vervanging onderzeebootcapaciteit (2016) en het rapport Vizier op de vervanging van de onderzeeboten (2020). Hierin deden wij onderzoek naar de eerdere stappen in het verwervingsproces.
Waarom onderzoeken we dit?
De vervanging van de onderzeeboten is wellicht het grootste project van het Ministerie van Defensie voor de komende jaren. Het gaat om miljarden euro’s. Daarnaast koopt Nederland geen bestaand model: de nieuwe onderzeeboten moeten nog worden ontworpen. We doen onderzoek naar risico’s en beoordelen of de minister deze risico’s voldoende beheerst. Het parlement kan ons onderzoek betrekken bij debatten over de aanschaf van nieuwe onderzeeboten.
Wat zijn de onderzoeksvragen?
We stellen een aantal vragen om te beoordelen of de aanschaf van de nieuwe onderzeeboten volgens de regels verloopt en of het parlement hier voldoende en adequate informatie over heeft ontvangen van de minister van Defensie. In ons onderzoek beantwoorden wij de vragen:
- in hoeverre de voorgenomen gunning volgens de regels tot stand is gekomen;
- in hoeverre de uiteindelijke keuze voor de onderzeeboten overeenkomt met de eerder opgestelde behoefte;
- in hoeverre keuzes gedurende het verwervingstraject zijn onderbouwd;
- in hoeverre de deelname van het Nederlandse bedrijfsleven voldoet aan de regels;
- of de minister van Defensie de totale kosten in beeld heeft;
- of andere investeringen uitgesteld moeten worden door dit project;
- of deelprojecten (zoals bewapening) in de pas lopen met de vervanging van de onderzeeboten;
- of de minister de risico’s goed beheerst; en
- of de minister het parlement voldoende en adequaat heeft geïnformeerd over de vervanging van de onderzeeboten.
Bijdragen aan dit onderzoek?
De Algemene Rekenkamer nodigt u van harte uit om informatie te delen die wij kunnen gebruiken bij ons onderzoek. We stellen uw bijdrage, mededelingen of ervaringen over dit onderwerp dan ook op prijs. Informatie kunt u delen door een mail te sturen naar bijdrage@rekenkamer.nl.
We nemen alle bijdragen in overweging en zullen deze met zorg behandelen. Houd er wel rekening mee dat u niet automatisch feedback ontvangt over uw bijdrage.