Ter Apel: de voordeur van Nederland

Weblog

Het is druk aan de voordeur van Nederland: het aanmeldcentrum in Ter Apel. Aan de vele auto’s van de medewerkers zie je dat hier veel mensen werken. Voor de slagbomen staan veel mensen om soms onduidelijke redenen. Soms medewerkers die daar staan te roken. Als het mensen met koffers zijn weet je dat het waarschijnlijk nieuwkomers zijn die zich hier gaan melden. Anderhalf jaar geleden liep het hier door de komst van grote aantallen asielzoekers uit de hand. Tot en met haastig opgezette tenten op een naburig veld.

Vandaag is het aantal mensen dat zich aanmeldt beheersbaar. Toch zit het aanmeldcentrum ook vandaag vol. Dat komt doordat er duizenden asielzoekers wachten op hun eerste aanmeldgehoor bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Zij worden ook wel ‘fictieve grasslapers’ genoemd. Maar de volle opvang komt ook doordat de doorstroom vanuit Ter Apel stokt door overvolle asielzoekerscentra in de rest van het land. Deze centra zitten weer vol doordat er weinig uitstroom is naar (sociale huur-)woningen voor statushouders.

Ter Apel
VLNR: Floor van Maaren (projectleider Algemene Rekenkamer), Bram Aanen (directeur bedrijfsvoering IND), Rogier Schrijver (manager IND), Mark Smolenaars (directeur onderzoek Algemene Rekenkamer) en Ewout Irrgang (collegelid Algemene Rekenkamer)

Telkens zoeken

Wat ik mij niet goed gerealiseerd had: alle organisaties uit de asielketen hebben dan wel hun eigen taak, maar bij overmacht helpen ze elkaar uit de brand. Ondanks de creativiteit en inzet van alle medewerkers, is het telkens zoeken naar het optimale proces. Zo hebben er regelmatig asielzoekers in de wachtkamers van de IND geslapen, bij gebrek aan plekken bij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Het aanmeldcentrum is een klein dorp.

We zijn hier omdat we graag van de mensen die het beleid moeten uitvoeren willen horen hoe dat gaat. We beginnen bij de IND. Goed om te horen is dat er door onze rapporten meer aandacht is gekomen voor de wijze van financiering van het COA en de IND. Vorig jaar publiceerden we het onderzoek Opvangcapaciteit Asielzoekers waaruit bleek dat de financiering in 21 van de afgelopen 23 jaar te laag geraamd werd. Met allerlei vervelende consequenties voor de uitvoering, zoals hoge uitgaven en de dagelijkse zoektocht naar nieuwe opvangplekken. Toch zijn de problemen zeker nog niet verholpen.

‘I love U mom, I miss U’

In Ter Apel wordt onder meer het ‘eerste gehoor’ gedaan van nieuwe asielzoekers voor de start van de asielprocedure.  Dat gebeurt in de eigen taal en vergt dus heel veel tolken. We spreken met IND-medewerkers die op de achtergrond helpen met controlevragen. Zij controleren of mensen wel echt uit een bepaald gebied komen. Ook krijgen we een spoedcursus ‘valse documenten herkennen’ van de Koninklijke Marechaussee. Ze vertellen ons al hun trucs, maar die kan ik hier om voor de hand liggende redenen helaas niet onthullen. We nemen bij het COA een kijkje bij de minderjarige en alleenreizende asielzoekers. Kinderen worden soms ‘vooruit gestuurd’ om op die manier te proberen voor het hele (kern)gezin asiel te krijgen. Het zijn er steeds meer. Sommigen zijn pas 10 jaar oud of zelfs nog jonger. Confronterend jong. ‘I love U mom, I miss U’ staat in een van de kamers op de muur.

We sluiten de dag af met een bezoek aan de Dienst Terugkeer en Vertrek. In 2018 deden we hier onderzoek (Asielstroom 2014–2016: een cohort asielzoekers in beeld) en concludeerden we dat 46,5% van de afgewezen asielzoekers ‘aantoonbaar’ is vertrokken. De rest is uitgestroomd of ‘met onbekende bestemming’ maar niet aantoonbaar vertrokken. Uit de gesprekken en cijfers leiden we af dat het beeld sindsdien niet wezenlijk is veranderd, maar mogelijk wel licht verbeterd. 
Daarna is het tijd voor onze eigen terugkeer en vertrek bij de voordeur van Nederland. Aantoonbaar maar geheel vrijwillig.

Reactie toevoegen

U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.

* verplichte velden

Uw reactie mag maximaal 2000 karakters lang zijn.

Reacties

Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.