Gouden kranen
Weblog
We staan in de badkamer van voormalig dictator Ceausescu van Roemenië. Alles goud wat er blinkt. Letterlijk. Tot en met de gouden kranen. Niet echt een zuinige besteding van publiek geld. Zeker in de jaren tachtig van de vorige eeuw toen veel mensen in Roemenië honger leden. Ik ben hier samen met collega Brigitte Obertop op uitnodiging van de president van de Roemeense Rekenkamer, Mihai Busuioc. Hij staat erop ons een rondleiding te geven door het paleiselijke overheidscomplex waar we overnachten in Sinaia. Gelukkig is er sinds de tijd van Ceaucescu veel ten goede veranderd. Roemenië is nu een democratie, trots EU-lid en heeft een onafhankelijke rekenkamer. De geschiedenis van Curtea de Conturi, in het Engels Romanian Court of Accounts, gaat terug tot 1864.
Vorig jaar deed de Algemene Rekenkamer samen met de nationale rekenkamers van Oostenrijk en Polen een zogenaamde ‘peer review’ van de Roemeense Rekenkamer. Dat is een soort collegiale toetsing. Daaruit bleek dat er veel ruimte is voor verbetering. Een heuse cultuurverandering is zelfs nodig. Minder focus op controle op de regels. Meer focus op het zinnig en zuinig besteden van publiek geld in Roemenië. De president laat ons op zijn vrije zondag in Sinaia zien hoe publiek geld tijdens de dictatuur bepaald niet zuinig werd besteed. Ook laat hij ons het Peleș-paleis van de vroegere koning zien. Ook al geen zuinige besteding van publiek geld. Maar het is prachtig. En niet voor niks een toeristische attractie. Op zondagavond praten we informeel door over hoe rekenkamers moeten moderniseren. Hij vindt onze korte focusonderzoeken interessant. Omdat we de Roemeense rekenkamer door de peer review al goed kennen, begrijpen we elkaar snel.
De dag erna reizen we terug naar Boekarest. We lunchen bij de Nederlandse ambassadeur waar we de goede relaties tussen onze landen bespreken met Busuioc. De Algemene Rekenkamer gaat de Roemeense rekenkamer verder ondersteunen. Onder meer bij het voor hen nog relatief onbekende doeltreffendheidsonderzoek. Deze ondersteuning wordt gefinancierd door het Nederlandse Ministerie van Financiën. President Busuioc vraagt ons ondertussen van het ontbijt tot het diner laat in de avond de oren van het hoofd. Hoe selecteren jullie onderwerpen voor onderzoek? Kunnen jullie voldoende goed personeel vinden? Hoe ziet jullie onderzoeksproces eruit? Hoe zijn jullie relaties met het parlement en de regering? We doen ons best alle vragen zo goed mogelijk te beantwoorden.
In de middag bezoeken we het Roemeense parlement. Het is gevestigd in een ander paleis van Ceausescu. Het is enorm. Na het Amerikaanse Pentagon het grootste gebouw ter wereld. Heel toepasselijk is er nu onder meer het Roemeense parlement gevestigd. Voorzitter Marcel Ciolacu van het parlement ontvangt ons. We bespreken de voordelen van goede relaties tussen parlement en rekenkamer. Zoals het inzetten van besloten briefings voor het parlement door de rekenkamer vlak voor publicatie, wat in Nederland gebruikelijk is. Of een aparte parlementaire commissie voor de Rijksuitgaven. We spreken hierover door met parlementariër Cossette Chichirău, vice-voorzitter van de commissie Financiën.
De dag erna moeten we terug naar Nederland. Maar we hebben we nog één afspraak. We hebben een gesprek met het hele college van de Roemeense rekenkamer. Ik schrik wel als dat maar liefst 18 collegeleden blijken te zijn. Dat is nog iets anders dan het college van 3 leden bij de Algemene Rekenkamer. Brigitte en ik geven een presentatie. Maar het is vooral een open gesprek. Ik herinner ze aan onze voormalige president, Saskia Stuiveling. Zij waarschuwde regelmatig: ‘We have to change to stay the same’. Dat geldt ook voor de Roemeense rekenkamer. Onze indruk is dat president Busuioc zeer gedreven is om daar vorm aan te geven. Wij zullen daar de komende tijd ook een bescheiden bijdrage aan leveren. Zodat publiek geld niet besteed wordt aan gouden kranen. Maar ten voordele van de Roemeense burger.