Resultaten verantwoordingsonderzoek 2024 ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
inclusief Gemeentefonds en Provinciefonds
De Algemene Rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar het Jaarverslag 2024 en de bedrijfsvoering van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Gemeentefonds en Provinciefonds.
Onze conclusies
Bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) waren in 2024 de uitgaven € 10.925 miljoen, de ontvangsten € 1.552 miljoen en de verplichtingen € 11.437 miljoen. De uitgaven aan het gemeentefonds waren € 43.836 miljoen en aan het provinciefonds € 3.954 miljoen.
De minister van BZK is verantwoordelijk voor een breed takenpakket, waaronder constitutionele vraagstukken en de inrichting van het openbaar bestuur, de nationale veiligheid en de rijksbrede bedrijfsvoering. In 2024 is de verantwoordelijkheid voor het herstel van Groningen overgekomen van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en is de verantwoordelijkheid voor volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en het Rijksvastgoedbedrijf overgegaan naar de nieuwe minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO). Deze wijzigingen worden in de begroting van 2025 verwerkt. Het jaarverslag van het ministerie van BZK over 2024 bevat daarom ook de verantwoording over de beleidsartikelen van VRO.
De minister weet niet of er in 2030 genoeg woningen voor ouderen zijn gebouwd
De woningnood in Nederland is hoog. Het doel om 100.000 woningen per jaar te bouwen is niet gehaald: in 2024 zijn er ruim 82.000 woningen gerealiseerd.
Door de vergrijzing wil de minister dat er veel extra woningen voor ouderen bij komen. De minister heeft in 2022 het doel gesteld om tot en met 2030 290.000 woningen te bouwen die geschikt zijn voor ouderen. De minister heeft concrete afspraken gemaakt om dit doel te realiseren en het Rijk stelt hiervoor tussen 2022 en 2027 € 388 miljoen euro beschikbaar. De minister heeft echter onvoldoende zicht op de voortgang van de bouw. Op basis van de beschikbare informatie is het niet aannemelijk dat de doelen voor ouderenhuisvesting worden gehaald.
(Sturings)informatie over de renovatie van het Binnenhof niet adequaat
Het budget van de renovatie van het Binnenhof is de afgelopen jaren frequent naar boven bijgesteld. Het budget in 2015 was onrealistisch laag. Er was toen sprake van € 475 miljoen. In 2024 gaf de minister aan dat er gerekend moest worden op circa € 2 miljard. Dat het budget van € 475 miljoen niet accuraat was, was destijds al bekend. Het is denkbaar dat een toekomstige verhoging van het budget opnieuw nodig zal zijn. De minister van VRO kan de informatievoorziening over de stijging van het budget in de voortgangsrapportage verbeteren.
Bedrijfsvoering: beheer verbeterd
De bedrijfsvoering van het ministerie van BZK en het ministerie van VRO bleef afgelopen jaar als één organisatie ingericht. De minister van BZK heeft ook het afgelopen jaar weer een onvolkomenheid op kunnen lossen. De aandacht van de minister heeft vruchten afgeworpen: in 4 jaar tijd is het aantal onvolkomenheden teruggebracht van 10 naar 1. Dat vinden wij een zeer positieve ontwikkeling.
Verder zien we binnen de bedrijfsvoering dat bij Logius en SSC-ICT de kosten voor inhuur als percentage van de totale loonsom al jaren erg hoog zijn. De minister stuurt richting Logius en SSC-ICT niet direct op de Roemernorm. In 2024 werd bij Logius 48% van de personele uitgaven besteed aan inhuur, en bij SSC-ICT 34%. De externe afhankelijkheid ligt hiermee boven deze norm. Beide organisaties spannen zich wel in om inhuur en het aantal schijnzelfstandigen te verminderen.
Bedrijfsvoering: coördinerende rol blijft aandacht vragen
De rijksbrede coördinerende rol van de minister vraagt wederom aandacht. De minister kan die rol steviger invullen. We zien dat er meer sturing en regie nodig is bij onder andere inkoop, IT, integriteitsbeleid, de voorschriften die provincies en gemeenten moeten naleven bij verantwoording en controle van financiële informatie en bij de totstandkoming van informatie over CO2-reductie in de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk.
Samenvattend oordeel over de financiële informatie in het Jaarverslag 2024 van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Op totaalniveau kloppen de cijfers. Ook is het geld op totaalniveau volgens de regels besteed, met uitzondering van de samenvattende verantwoordingsstaat agentschappen.
Samenvattend oordeel over de financiële informatie in het Jaarverslag 2024 van het gemeentefonds

Op totaalniveau kloppen de cijfers en is het geld volgens de regels besteed.
Samenvattend oordeel over de financiële informatie in het Jaarverslag 2024 van het provinciefonds

Op totaalniveau kloppen de cijfers en is het geld volgens de regels besteed.
Onvolkomenheden bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Bestaande onvolkomenheden |
2021 |
2022 |
2023 |
2024 |
Ontwikkelingen in 2024 |
Rijksbreed IT-beheer |
✖ |
✖ |
✖ |
✖ |
► |
Opgeloste onvokomenheden |
|||||
SSC-ICT inkoopbeheer inhuur externen |
✖ |
✖ |
✔ |
✖ ✔ ► |
Onvolkomenheid Opgelost. De maatregelen werken De minister heeft vooruitgang geboekt |
Voor een beschrijving van de tabel zie hoofdstuk 4 van de pdf van het volledige rapport.
Bijlagen
-
Beantwoording vragen Tweede Kamer over het Verantwoordingsonderzoek 2024 bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Antwoorden op vragen door de Vaste Kamercommissie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.
-
Beantwoording vragen Tweede Kamer over het Verantwoordingsonderzoek 2024 bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Antwoorden op vragen door de Vaste Kamercommissie voor Digitale Zaken.
-
Privacyproblemen bij algoritmes Dienst Toeslagen en Belastingdienst
Algoritmes maken de uitvoering van overheidsbeleid een stuk effectiever, maar de Belastingdienst en Dienst Toeslagen gaan niet ...
-
Kamer nam besluit op basis van onrealistisch lage raming renovatie Binnenhof
De verwachte kosten voor de renovatie van het Binnenhof zijn met een bedrag van 2 miljard euro vier keer hoger dan de raming uit ...
-
Woningen voor ouderen
Deelonderzoek behorend bij het verantwoordingsonderzoek ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Gemeentefonds ...
-
Sturing op inhuur bij Logius en SSC-ICT
Deelonderzoek behorend bij het verantwoordingsonderzoek ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Gemeentefonds ...
-
Totstandkoming informatie renovatie Binnenhof
Deelonderzoek behorend bij het verantwoordingsonderzoek ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Gemeentefonds ...
-
Rijksbreed inkopen
Deelonderzoek behorend bij het verantwoordingsonderzoek ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Gemeentefonds ...
-
Terugblik duurzaamheidsrapportage Rijk
Deelonderzoek behorend bij het verantwoordingsonderzoek ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Gemeentefonds ...
-
Reactie minister van BZK op Verantwoordingsonderzoek 2024 Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Gemeentefonds en Provinciefonds