Opvolgonderzoek Masterplan basisvaardigheden
Deelonderzoek behorend bij het verantwoordingsonderzoek ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Dit jaar onderzochten we in ons verantwoordingsonderzoek het beleid dat de staatssecretaris Funderend Onderwijs en Emancipatie in 2024 heeft gevoerd rond het Masterplan basisvaardigheden. In dit onderzoek richten we specifiek ons op de voortgang bij het eerste tussendoel van het Masterplan en de informatievoorziening daarover aan de Tweede Kamer.
Conclusies
Met het Masterplan basisvaardigheden wil de staatssecretaris aan het einde van schooljaar 2027-2028 de basis in het funderend onderwijs en de aansluiting op het vervolgonderwijs op orde hebben. Het eerste tussendoel van het Masterplan is: betere prestaties in taal en rekenen bij scholen uit de eerste tranche van de subsidieregeling Verbetering basisvaardigheden. We concluderen dat de staatssecretaris eind 2024 gedeeltelijk kon vaststellen of dit eerste tussendoel is bereikt. De staatssecretaris heeft zicht op het bereik van de doelgroep, de besteding van de subsidiegelden en de ervaringen van subsidiescholen uit de eerste tranche als het gaat om opbrengsten en effecten van de subsidie. Wel baseert de staatssecretaris zich hiervoor op zelfrapportage van scholen die de subsidie ontvangen. Des te belangrijker is de kwantitatieve evaluatie van het Centraal Planbureau. In dit onderzoek worden de prestaties in taal en rekenen bij scholen met en zonder gebruik van de subsidieregeling met elkaar vergeleken. De eerste resultaten van dit onderzoek worden in het najaar van 2025 verwacht. Daarom kon de staatssecretaris eind 2024 nog niet vaststellen of de verbetering van prestaties in basisvaardigheden het gevolg was van de subsidieregeling.
Impact Herstelplan op opzet en uitvoering Masterplan nog onduidelijk
Het kabinet-Schoof presenteerde in zijn Regeerprogramma 2024-2028 het Herstelplan kwaliteit funderend onderwijs (PVV, VVD, NSC en BBB, 2024). Met dit Herstelplan wil het kabinet de focus leggen op lezen, schrijven en rekenen, en op andere zaken die een voorwaarde zijn om voor verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Het Herstelplan verwijst naar het Masterplan als ‘een stevige basis’, maar er staat ook dat er meer nodig is dan nu wordt gedaan. Welke impact het Herstelplan precies gaat hebben op de opzet en uitvoering van het Masterplan, is nog onduidelijk.
In november 2024 heeft de staatssecretaris een eerste brief over de hoofdlijnen van het Herstelplan naar de Tweede Kamer gestuurd (OCW, 2024b). Hierin staat dat het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) aanvullende acties wil uitvoeren:
- Nog meer focus op lezen, schrijven en rekenen: niet alleen bij die leergebieden, maar in alle vakken;
- Ervoor zorgen dat het curriculum daadwerkelijk meer en beter onderwijs oplevert voor lezen, schrijven en rekenen;
- Structurele bekostiging basisvaardigheden realiseren;
- Betere toeloop tot voor en vroegschoolse educatie voor taal en rekenen;
- Scholen van elkaar laten leren voor evidence-informed werken en kwaliteitscultuur;
- Toezicht op onderwijskwaliteit door de Inspectie van het Onderwijs.
Op dit het moment is het onduidelijk wat de komst van het Herstelplan verandert aan de doelen, geldstromen, instrumenten, monitoring en verantwoording van het Masterplan. Wat wel duidelijk is, is dat het Herstelplan wordt uitgewerkt binnen het beschikbare budget op de OCW-begroting. Er komt dus geen extra geld beschikbaar, maar er wordt bestaand budget geïnvesteerd in verbetering van de randvoorwaarden met sociale partners, zoals voldoende goede leraren en de invoering van het nieuwe curriculum. Het kabinet verwacht het uitgewerkte Herstelplan in het voorjaar van 2025 aan te kunnen bieden aan de Tweede Kamer.
| Lees meer over dit onderzoek in paragraaf 3.3 (pagina 28) van Resultaten verantwoordingsonderzoek 2024 ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. |