Economische diplomatie voor het Nederlandse midden- en kleinbedrijf

Rapport | 21-05-2025

De minister van Buitenlandse Zaken (BZ) en de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp (BHO) gaven in 2024 ongeveer € 275 miljoen uit aan economische diplomatie. Diplomaten en andere medewerkers op de economische afdelingen van ambassades en consulaten faciliteren het Nederlandse midden- en kleinbedrijf (mkb) bij de start of uitbreiding van hun activiteiten op buitenlandse markten. Mkb'ers die hiervan gebruikmaken zijn (zeer) tevreden, omdat dit volgens hen ‘deuren opent’, marktkennis vergroot en toegang biedt tot lokale netwerken. Er zijn echter geen meetbare doelstellingen en de resultaten zijn onbekend. De minister voor BHO heeft daarnaast nauwelijks inzicht in hoeverre economische diplomatie bijdraagt aan het verdienvermogen van Nederland.

Conclusies

Nederlandse mkb'ers die gebruik maken van economische diplomatie zijn daarover (zeer) tevreden, omdat dit volgens hen bijdraagt aan 'het openen van deuren’, grotere marktkennis en toegang tot lokale netwerken. Tegelijkertijd zien we gebreken in het stimuleringsbeleid van de minister voor BHO, en in de verantwoording over de resultaten hiervan door het postennet. Er zijn geen meetbare doelstellingen en er is onvoldoende systematische monitoring op de resultaten. Hierdoor is er te weinig inzicht in de effectiviteit van het beleid. De minister voor BHO heeft daarnaast nauwelijks inzicht in hoeverre economische diplomatie daadwerkelijk bijdraagt aan de versterking van het verdienvermogen van Nederland.

Nederlandse mkb'ers tevreden, maar resultaat van economische diplomatie is onbekend

Aanbevelingen

Wij verwachten dat de buitenlandse posten resultaatgericht werken. Dit is, mede met het oog op verantwoording, noodzakelijk. Daarom bevelen wij de minister van BZ het volgende aan:

• Verbeter de huidige aansturing en verantwoording van de posten door - samen met de minister voor BHO - in kaart te brengen wat de belangrijkste doelen zijn van het handelsbeleid, en daarbinnen welke doelgroepen stimulering nodig hebben. Bepaal daarbij welke indicatoren het beste meten in hoeverre de gewenste resultaten behaald worden, welke monitorinformatie nodig is om bij te sturen en om het parlement goed te informeren over de behaalde resultaten;
• Verken een betere benutting van het klantcontactsysteem Achilles.

Lees meer over dit onderzoek in paragraaf 3.2 (pagina 13) van Resultaten verantwoordingsonderzoek 2024 ministerie van Buitenlandse Zaken en in paragraaf 3.2 (pagina 14) van Resultaten verantwoordingsonderzoek 2024 van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.