Ministeries stellen zelden voor bestaand beleid te staken
Inzicht in effecten van rijksbeleid verbetert weinig
Ministeries besteden veel energie aan initiatieven die beter zichtbaar moeten maken waartoe rijksbeleid leidt. Deze uitkomst van de ‘Operatie inzicht in kwaliteit’, uitgevoerd door het kabinet-Rutte III en onderdeel van het regeerakkoord, neemt niet weg dat de onderbouwing van (voornemens tot) beleid vaak onvoldoende is. Daarnaast wordt op ministeries vrijwel nooit de vraag gesteld of bestaand rijksbeleid wel voldoet, of beter kan worden gestaakt.
De uitwerking van de kabinetsoperatie is onderzocht aan de hand van onder meer de helft van alle initiatieven van ministeries, bedoeld om meer inzicht te krijgen in beleidsresultaten en hiervan te leren. Het onderzoek van de Algemene Rekenkamer, gepubliceerd op 21 april 2021, wijst onder meer uit dat de aandacht voor leren uit evaluaties op het Ministerie van EZK beter is ingebed dan bij veel andere ministeries. Maar vrijwel nergens stellen ministeries vragen over de wenselijkheid van beleid en worden leerpunten uit evaluaties consequent opgepakt.
Ruim eenderde wetsvoorstellen bevat voldoende informatie
Van alle 26 wetsvoorstellen die ministers van juni tot november 2020 naar de Kamer stuurden, is er in bijna twee derde van de gevallen onvoldoende informatie over de onderbouwing van beleid, aldus de Algemene Rekenkamer.
Onderbouwing beleid is hardnekkig probleem
In 2019 heeft de coördinerend minister van Financiën vastgesteld dat bewindspersonen bij voorstellen voor nieuw beleid lang niet altijd aangeven welke effecten zij voorzien, en dat dit beter moet omdat de in 2018 aangepaste Comptabiliteitswet zo’n inschatting vooraf wel voorschrijft. Inzicht in doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid moeten vanzelfsprekend worden, meent de Rekenkamer. Het verkleint de kans dat publiek geld wordt verspild, tot maatschappelijk ongewenste uitkomsten leidt en maakt later goede publieke verantwoording mogelijk. Vandaar dat ook de vraag gesteld moet worden of het beter is met bepaald beleid te stoppen. De Algemene Rekenkamer concludeert in haar rapport dat de inspanningen in de komende kabinetsperiode meer aandacht en tijd verdienen.
De kwaliteit van de onderbouwing van beleid is te vaak onvoldoende
Reactie minister van Financiën
In een schriftelijke reactie op de onderzoeksbevindingen gaat de minister van Financiën niet expliciet in op de aanbevelingen die de Algemene Rekenkamer doet.