Terugblik duurzaamheidsrapportage Rijk
Deelonderzoek behorend bij het verantwoordingsonderzoek ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Gemeentefonds en Provinciefonds.
Nederland wil in 2050 klimaatneutraal zijn. Ook de rijksoverheid draagt daaraan bij door duurzamer te werken. In ons verantwoordingsonderzoek 2023 onderzochten we hoe de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) rapporteert over CO₂-uitstoot en -reductie in de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk (JBR). We onderzochten hoe de cijfers in de JBR tot stand kwamen en zagen hierin een aantal verbeterpunten. De minister van BZK deed ook een aantal toezeggingen. Dit jaar keken we wat daarvan terecht is gekomen.
Het doel van de rijksoverheid om in 2030 klimaatneutraal te zijn, is afgelopen jaar opgeschoven naar 2050. Het is niet vast te stellen of het de rijksoverheid op schema ligt om dit aangepaste doel te bereiken. Om de voortgang te kunnen monitoren en zo nodig bij te sturen zijn betere rapportages nodig.
Kwaliteit en betrouwbaarheid CO2-cijfers blijft achter
In 2024 heeft de minister van BZK enkele stappen gezet om het verzamelen van de CO2-uitstootcijfers te vereenvoudigen. Het verzamelen van deze data blijft echter nog arbeidsintensief. Ministeries blijven afhankelijk van externe (energie)leveranciers waardoor het lastig blijft om benodigde informatie op tijd te krijgen en de betrouwbaarheid ervan vast te stellen. Ook beoordeelt de minister de ontvangen cijfers niet op de kwaliteit van de data en vindt er geen accountantscontrole plaats.
Standaardisatie, regie en sturing blijven nodig
Vorig jaar zagen we dat de opgetelde CO2-cijfers van de afzonderlijke ministeries hoger waren dan de CO2-uitstoot in de JBR. Dit komt door verschillen in definities, reikwijdte, peildata en meetmethodes. Voor het project uit 2023 om te gaan rapporteren volgens de standaarden van het Global Reporting Initiative (GRI) werd niet de gevraagde capaciteit toegewezen. Het project is uiteindelijk opgegaan in reguliere werkzaamheden. De minister heeft de ambitie uitgesproken, waar praktisch haalbaar, aan te willen sluiten op de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), met de verwachting dat de CSRD kan zorgen voor meer eenduidigheid. De CSRD is echter een verslagleggingsinstrument, dit lost de onderliggende dataproblematiek niet op. Om deze ambitie te realiseren heeft de minister van BZK toegezegd een uitvoeringstoets te laten uitvoeren zodat helder wordt welke stappen er gezet moeten worden om bij de CSRD aan te sluiten.
Minister moet coördinerende rol beter vervullen
Zoals te zien in de Praatplaat Versnellers voor een duurzame overheid, is het belangrijk dat voor verdere voortgang een aantal belangrijke keuzes worden gemaakt (Algemene Rekenkamer, Auditdienst Rijk, Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants, Gemeentelijke Accountants Dienst, 2024). Meer inzicht en centrale sturing blijven noodzakelijk om de duurzaamheidsdoelen van de rijksoverheid te behalen en daarover met juiste en uniforme cijfers te rapporteren. We brengen de minister van BZK dan ook opnieuw onze aanbeveling van vorig jaar onder de aandacht: maak goede afspraken met de andere ministeries over de voortgang van de verduurzaming en de rapportage hierover. En zie toe op de naleving van deze afspraken.
| Lees meer over dit onderzoek in paragraaf 3.5.3 (pagina 34) van Resultaten verantwoordingsonderzoek 2024 ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Gemeentefonds en Provinciefonds. |