Hersteloperatie toeslagen vordert gestaag, aanpak aanvullende schade zorgelijk

Rapport | 21-05-2025

Tussen 2004 en 2019 zijn tienduizenden ouders door de Belastingdienst Toeslagen in grote problemen gebracht doordat zij onterecht kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen. Het kabinet probeert om met de hersteloperatie toeslagen recht te doen aan ouders en gezinnen die onrecht is aangedaan. Vanwege het grote maatschappelijke belang en de financiële omvang onderzoeken wij sinds 2020 hoe het financiële herstel van toeslagenouders verloopt.

Conclusies

Samengevat zijn onze conclusies als volgt:

• De hersteloperatie toeslagen is in 2024 versneld. De eerste toetsen zijn afgerond. Ook de doelstelling voor de integrale beoordelingen is gehaald;
• De afronding van aanvullende schadeverzoeken is in 2024 verbeterd en versneld. Deze versnelling is nog niet genoeg om in 2027 de aanvullende schadeverzoeken te kunnen afronden;
• De uitkomsten bij de schaderoutes zijn in opzet navolgbaar. We hebben niet kunnen vaststellen hoe de schade die aan een ouder wordt toegekend in een schaderoute zich verhoudt tot die in andere schaderoutes. Dit komt doordat iedere schaderoute een andere werkwijze heeft, andere doelgroepen kan aanspreken en een eigen (variant van een) schadekader gebruikt. De Commissie-Van Dam geeft aan dat het schadestelsel voor ouders onoverzichtelijk is en dat de verschillen tussen de schaderoutes leiden tot onzekerheid;
• De afronding van bezwaarschriften in 2024 is versneld. Het streven om de bezwaren op de integrale beoordeling in 2026 af te ronden is ambitieus, maar volgens de betrokken partijen haalbaar.

De hersteloperatie is op verschillende onderdelen weliswaar verbeterd en versneld, maar de wettelijke termijnen worden veelal niet gehaald. Het financiële herstel duurt voor de meeste ouders veel te lang en kan zelfs nog jaren duren.

Lees meer over dit onderzoek in paragraaf 3.2 (pagina 16) van Resultaten verantwoordingsonderzoek 2024 ministerie van Financiën en Nationale Schuld.