Resultaten verantwoordingsonderzoek 2021 Koninkrijksrelaties en BES-Fonds

Onze conclusies

Het gebrek aan voortgang in de verbetering van het openbaar bestuur van Sint-Eustatius is zorgelijk. In 2018 heeft de Nederlandse rijksoverheid ingegrepen in het bestuur van dit eiland en is een verbeterprogramma tot 2024/25 gestart. Halverwege deze periode is het bestuur verbeterd, maar uit ons onderzoek blijkt ook dat de weg terug naar een volledig zelfstandig bestuur nog lang is. 
Het Nederlandse parlement heeft in 2021 weer vooraf zeggenschap gekregen over de leningen die Nederland aan Curaçao, Aruba en Sint-Maarten verstrekt. Voor leningen in het laatste kwartaal van het jaar is een raming opgesteld, waardoor het Nederlandse parlement van tevoren kon instemmen met de extra uitgave.

Parlement besluit weer vooraf over leningen aan Caribische landen 

Om de nadelige gevolgen van de coronacrisis te bestrijden, heeft de minister van BZK in 2021 ruim € 400 miljoen uitgeleend aan de Caribische landen van het Koninkrijk (Curaçao, Aruba en Sint-Maarten). In het eerste deel van 2021 heeft de minister, met een beroep op het spoedeisend belang van de noodsituatie op deze eilanden, het geld uitgeleend voordat het Nederlandse parlement deze uitgaven had geautoriseerd. Dat is vanaf juli veranderd. De extra uitgaven voor de lening voor het vierde kwartaal van 2021 waren opgenomen in een begrotingswijziging die zoals gebruikelijk van tevoren door het Nederlandse parlement is geautoriseerd. 
We bevelen de minister van BZK aan om heldere verwachtingen te scheppen over terugbetalen, herfinancieren en/of kwijtschelden van de leningen.

Op Sint-Eustatius is nog veel te doen

In 2018 heeft de rijksoverheid vanwege wanbestuur ingegrepen in het eilandbestuur van Sint-Eustatius, een openbaar lichaam binnen Caribisch Nederland. In de afgelopen 3 jaar zijn bestuur en organisatie van het eiland verbeterd, maar de stand van zaken in 2021 is nog steeds zorgelijk. In 2020 is weer een eilandraad gekozen, maar deze heeft nog beperkte rechten. De regeringscommissarissen, aangesteld door de rijksoverheid, besturen immers het eiland. De terugkeer naar een volledig zelfstandig eilandbestuur staat gepland voor 2024/25, maar het is nog onzeker of dit doel met de huidige aanpak tijdig bereikt wordt. We adviseren de minister: bied perspectief op herstel van het dagelijks eilandbestuur, kijk vooruit naar de periode na 2025 en houd meer oog voor de kleinschaligheid van Sint-Eustatius.

Financieel oordeel bij het Jaarverslag 2021 van Koninkrijksrelaties

Financieel oordeel bij het Jaarverslag 2021 van het BES-fonds

Onvolkomenheden bij Koninkrijksrelaties (IV) en het BES-fonds (H)