Geldstromen in het hoger beroepsonderwijs in 2010

Beeld van drie hogescholen

De Algemene Rekenkamer heeft een overzicht gemaakt van de ontvangsten en uitgaven van de 37 hogescholen in 2010. Het totaalbeeld hebben we voor drie hogescholen nader uitgewerkt, in het bijzonder de kosten voor overhead. Hieruit blijkt dat hogescholen zeer verschillende systemen gebruiken voor het administreren van hun inkomsten en uitgaven. Zo kan niet goed worden bepaald welk percentage de hogescholen kwijt zijn aan overheadkosten.

Conclusies

In ons onderzoek hebben we de lasten van die drie hogescholen ingedeeld naar ‘directe lasten’ (circa 52%, hiertoe rekenen wij de personeelslasten besteed aan de activiteiten onderwijs en onderzoek) en ‘indirecte lasten’ (circa 10%, hiertoe rekenen wij lasten besteed aan bestuur, management en secretariële ondersteuning). Een deel van de uitgaven (circa 10%) konden wij niet met zekerheid onderbrengen bij één van deze twee categorieën. Diverse niet-personele lasten (circa 28%), zoals huisvesting, komen ten goede aan zowel directe als indirecte processen.
 

Aanbevelingen

Uniformering in de administratie en in de publieke verantwoording daarover is een randvoorwaarde voor meer inzicht in de besteding van publieke gelden door de hogescholen. Daarbij hangt helderheid in de discussie over de kosten van overhead af van een sluitende definitie van het begrip overhead. Het is aan staatssecretaris van Onderwijs Cultuur en Wetenschap om te bepalen of deze definitie gewenst is, welke definitie dat moet zijn en of/hoe een dergelijke definitie wordt gehanteerd in de bekostigings- of verslagleggings­voorschriften voor hogescholen. Wel waarschuwen we dat onderwijskwaliteit niet valt af te meten aan financiële ratio’s, zoals overhead.

Reactie

In zijn reactie op ons onderzoek schrijft de staatssecretaris van Onderwijs Cultuur en Wetenschap dat hij met de instellingen zal overleggen hoe er meer transparantie en eenduidigheid kan worden bewerkstelligd. Volgens hem bestaan er al richtlijnen voor het financieel verslag van de hogescholen, en zijn die zo opgesteld dat de instellingen voldoende informatie behoren te verstrekken over de financiële positie van de instellingen en de besteding van de middelen.