Reactie minister van IenW op Drinkwater onder druk
De minister van Infrastructuur en Waterstaat reageert in zijn bestuurlijke reactie op de publicatie ‘Drinkwater onder druk’, onderdeel van het verantwoordingsonderzoek 2024.
Het ministerie van IenW bedankt de Algemene Rekenkamer voor haar analyse van het beleid voor de openbare drinkwatervoorziening met betrekking tot drinkwaterbesparing. IenW onderschrijft dat we ons best moeten doen om de Nederlandse drinkwatervoorziening op hetzelfde hoge peil te houden. Gezien de druk op het drinkwater, de bijdrage die drinkwaterbesparing kan leveren en de maatschappelijke impact die drinkwaterschaarste kan hebben, begrijpt het ministerie het oordeel van de Rekenkamer over de huidige beleidsresultaten.
Tegelijk worden er al goede stappen gezet. In juni 2024 is het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing aangeboden aan de Kamer en in januari dit jaar het Actieprogramma beschikbaarheid drinkwaterbronnen 2023-2030. Dit omdat, naast de inzet op het besparen van drinkwater, het vergroten van de totale productiecapaciteit van drinkwater van minstens zo groot belang is. Dit is een complexe opgave waarvan de uitvoerbaarheid voor een groot deel in handen ligt van de drinkwaterbedrijven, de aandeelhoudende gemeenten en provincies en andere publieke bestuursorganen. Dit krijgt vorm via het Actieprogramma Beschikbaarheid Drinkwaterbronnen 2023-2030. Voor de lange termijn wil IenW in het Nationaal Waterprogramma de contouren vastleggen voor een perspectief en strategie om ook na 2030 de openbare drinkwatervoorziening te borgen. Het onderzoek van de Rekenkamer bevestigt ons dat we de goede dingen in gang hebben gezet.
Bij de uitvoering van het beleid via bovengenoemde trajecten zal IenW de aanbevelingen van de Rekenkamer betrekken. Zo wil het ministerie het inzicht in het drinkwatergebruik vergroten door met het CBS onderzoek te doen naar gebruik per type huishouden en bedrijf. Ook is IenW met de Vewin in gesprek om het beeld van watergebruik thuis te actualiseren. Voor het zakelijk gebruik verwacht het ministerie veel van de waterscans die door de drinkwaterbedrijven met hun zakelijke klanten worden uitgevoerd om te achterhalen welk water waar in het proces gebruikt wordt en wat het besparingspotentieel voor drinkwater is. Binnen het ministerie zal ook met de ILT gesproken worden over hoe de informatie uit het toezicht op de drinkwaterbedrijven beter kan worden benut.
Het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing bevat verschillende maatregelen en instrumenten op het vlak van communiceren, stimuleren en reguleren die zich richten zich op huishoudens, nieuwbouw en renovatie, en zakelijke gebruikers. Jaarlijks wordt de voortgang gerapporteerd en elke twee jaar wordt het plan geactualiseerd en aangescherpt, waarbij de balans tussen communiceren, stimuleren en reguleren kan worden herzien. De eerste voortgangsrapportage laat zien dat de uitvoering grotendeels op schema ligt. Er zit veel energie op en partners spannen zich maximaal in. Zo is recent het onderzoek naar mogelijkheden voor beprijzing met de Kamer gedeeld, gaat de vernieuwde waterwebsite binnenkort online en zoeken branches en drinkwaterbedrijven elkaar op om het zakelijke drinkwatergebruik in kaart te brengen en te verminderen.
Afgelopen najaar is in de Kamerbrief over het beprijzen van watergebruik (Kamerstuk 27 625, nr. 691) reeds ingegaan op de belasting op leidingwater en de vrijstelling voor grootverbruikers. Daarin is aangegeven dat het, om ook grootverbruikers te stimuleren waterverspilling tegen te gaan, een logische stap kan zijn om het heffingsplafond te verhogen. Uw aanbeveling zal worden betrokken bij de toekomstige vormgeving van de belasting op leidingwater.
Het ministerie van IenW sluit zich aan bij de Rekenkamer dat werken aan waterbewustzijn belangrijk is. Als systeemverantwoordelijke minister ben ik afhankelijk van de inzet van iedere Nederlander. Alleen als mensen doordrongen zijn van de nut en noodzaak kunnen ze hun gedrag aanpassen. Het ministerie zet zich met de nieuwe waterwebsite en via campagnes in op het vergroten van urgentiegevoel en bewustwording bij burgers en bedrijven. Op basis van gedragsonderzoek willen we hen zinvolle en toegankelijke handelingsperspectieven bieden. Daarvoor zal IenW ook kijken naar oplossingen die in andere landen gebruikt worden in de omgang met tekorten.
Tot slot onderschrijft IenW de aanbeveling van de Rekenkamer om tussendoelen te stellen voor een effectieve monitoring van doelbereik. Die zullen we meenemen bij de actualisatie van het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing medio 2026. Het Nationaal Programma Water zal benut worden om de maatschappelijke gevolgen van (drink)waterschaarste te duiden. Met deze aanpak brengt het ministerie van IenW het drinkwaterbesparingsbeleid zorgvuldig en doelgericht verder.