In 2008 dreigde er faillissement voor de Belgisch/Nederlandse bank-verzekeraar Fortis. Dat zou grote schade berokkenen aan het Nederlandse financiële stelsel en de Nederlandse economie. Daarom nam de Nederlandse Staat op 3 oktober 2008 voor € 16,8 miljard alle Nederlandse onderdelen van Fortis over. Met deze overname kwam de Staat in bezit van de bank ABN AMRO, de verzekeraar ASR en RFS Holdings (gezamenlijke bezittingen met het Britse RBS en het Spaanse Santander).
Op 31 december 2019 bedroegen de uitgaven in totaal bijna € 37,8 miljard en de ontvangsten bijna € 19 miljard.
Uitgaven en ontvangsten Fortis/ABN AMRO stand 31 december 2019 (in € miljoen)
Wat heeft de interventie gekost?
Na de overname kreeg ABN AMRO nog enkele kapitaalinjecties van de Staat, in totaal heeft de Staat voor € 28 miljard aan kapitaaluitgaven gedaan. Daarnaast verstrekte de Staat leningen en garanties aan ABN AMRO. Onderstaande tabel vermeldt de belangrijkste uitgaven. In totaal gaat het om € 37,8 miljard, stand 31 december 2019.
| Transactie | Omvang uitgaven |
|---|---|
| Kapitaaluitgaven Fortis/ABN AMRO | 27.955 |
| Leningen aan ABN AMRO | 800 |
| Rentekosten Staat voor financiering overname Fortis/ABN AMRO | 9.063 |
| Totaal | 37.818 |
Wat heeft de interventie opgeleverd?
Nadat de Staat Fortis/ABN AMRO had overgenomen volgden verschillende transacties waarmee de Staat opbrengsten realiseerde. Onderstaande tabel vermeldt de belangrijkste transacties en de bijbehorende ontvangsten. In totaal gaat het om bijna € 19,9 miljard, stand 31 december 2019.
| Transactie | Omvang ontvangsten |
|---|---|
| Renteontvangsten ABN AMRO over leningen | 2.226 |
| Premieontvangsten ABN AMRO over garanties | 309 |
| Dividend ABN AMRO | 4.391 |
| Verkoop 43,7% aandelen ABN AMRO | 8.160 |
| Dividend ASR | 638 |
| Verkoop ASR | 3.767 |
| Dividend RFS | 6 |
| Verkoop RFS | 397 |
| Totaal | 19.894 |
De totale ontvangsten voor de Staat uit verkoop van aandelen ABN AMRO, ASR en RFS bedroegen tot en met 2019 ruim € 12,3 miljard en maken deel uit van de exitstrategie.
Hoe ziet de exitstrategie er uit?
De minister van Financiën beheert de belangen van de Staat rond de kredietcrisisinterventies en bereidt in dat kader ook de afwikkeling van de overnames voor: de exitstrategie. De minister laat zich hierbij adviseren door NL Financial Investments (NLFI) dat voor de Staat het beheer voert over de aandelen die eigendom zijn van de Staat. In 2013 heeft de minister zijn toekomstplannen voor ABN AMRO en ASR bekend gemaakt.
Verkoop ABN AMRO
Voor ABN AMRO is besloten tot een gefaseerde verkoop en beursgang. Op 20 november 2015 zijn de eerste aandelen ABN AMRO verkocht. De verkoop van certificaten van aandelen ABN AMRO heeft de Staat tot op heden (stand 1 mei 2019) ruim € 8,1 miljard opgeleverd. Het aandeel van de Staat in ABN AMRO (het eigendomspercentage) bedraagt 56,3 %.
Verkoop ASR
Ook voor ASR is besloten tot een gefaseerde verkoop en beursgang. Op 10 juni 2016 zijn de eerste aandelen ASR verkocht. Op 14 september 2017 zijn de laatste aandelen ASR verkocht. In totaal heeft de verkoop van ASR de Staat ruim € 3,7 miljard opgeleverd.
Verkoop RFS Holdings
Het laatste gezamenlijk bezit van enige omvang was een belang in Alawwal Bank (voorheen Saudi Hollandi Bank). Alawwal en de Saudi British Bank (SABB) zijn in 2019 gefuseerd. De aandelen van deze fusiebank SABB zijn eind 2019 door de Staat verkocht voor € 490 miljoen. Tegelijk met de verkoop van de aandelen SABB betaalde de Staat € 93 miljoen aan Alawwal. RFS had namelijk met Alawwal nog een geschil uitstaan over de uitvoering van een dienstverleningsovereenkomst. Mogelijk volgen nog betalingen door de Staat aan Saudi-Arabië door met de verkoop samenhangende belastingverplichtingen. De verkoop van RFS leverde de Staat vooralsnog € 397 miljoen op.
Wat zijn de huidige eigendomsverhoudingen?
Op 3 oktober 2008 nam de Staat alle Nederlandse onderdelen van Fortis over. Sindsdien zijn onderdelen gefuseerd, verkocht en van naam gewijzigd. Op 30 september 2019 zag de eigendomsverhouding er als volgt uit:
Eigendomsverhoudingen Staat in Fortis/ABN AMRO: stand per 30 september 2019
Legenda
- NLFI: NL Financial Investments (zelfstandige stichting die voor de Staat het beheer voert over de aandelen die in eigendom zijn van de Staat)
Meer informatie in ons online archief
Wilt u meer informatie hebben over de maatregelen die de Nederlandse Staat sinds het begin van de kredietcrisis in 2008 heeft getroffen? In ons online archief vindt u totaaloverzichten met alle financiële gegevens en de bijbehorende historische ontwikkelingen.