Medefinancieringsovereenkomst Nederlandse Staat - luchtvaartindustrie

Als partner in het JSF-programma investeert de Nederlandse Staat in de ontwikkeling en productie van de JSF. Deze investering kost meer dan een bestaand toestel kopen, maar levert ook orders en werkgelegenheid op voor de Nederlandse luchtvaartindustrie. Daarom heeft de Nederlandse Staat een Medefinancieringsovereenkomst gesloten met de industrie. De afspraak is dat de industrie een percentage van de JSF-omzet afdraagt aan de Staat. Zo wordt een deel van de extra kosten gedekt. 

Meedoen aan de ontwikkeling van de JSF kost meer dan het toestel kant en klaar - 'van de plank' – kopen nadat andere landen het ontwikkeld hebben. Hoeveel meer? Dat is berekend in 2002 en opnieuw, na een rechtszaak, in 2010. De uitkomst: de extra kosten voor de Nederlandse Staat bij mee-ontwikkelen zijn € 157 miljoen. Toch besloot het kabinet in 2002 mee te doen aan de ontwikkeling van de JSF. Een van de redenen was dat dit voordelen geeft voor de Nederlandse luchtvaartindustrie. Omdat de industrie ook profiteert van deelname aan het JSF-programma, vond het kabinet het redelijk dat de industrie dat verschil betaalt.

Medefinancieringsovereenkomst

In 2002 zijn de afspraken vastgelegd in de Medefinancieringsovereenkomst tussen de Staat en bedrijven uit de luchtvaartindustrie. Afgesproken is dat de bedrijven ieder jaar, vanaf 2002 tot 2052, een bepaald percentage van hun omzet uit JSF-opdrachten afdragen aan de Staat. In Afdrachten meer over de afdrachten en de berekening ervan.

Wie betaalt wat?

Het totale bedrag van de extra kosten is berekend op € 157 miljoen. De Ministeries van Defensie en van Economische Zaken en Klimaat (EZK) betalen ieder € 26 miljoen van de meerkosten, dus samen € 52 miljoen. Het bedrag dat de industrie moet afdragen is € 105 miljoen.

Promotie door Bijzonder Vertegenwoordiger

Bedrijven betalen afdrachten aan de Staat voor JSF-opdrachten. Daar staat ook iets tegenover: de Staat promoot de inschakeling van die bedrijven in het JSF-programma. In december 2013 is hiervoor een Bijzonder Vertegenwoordiger aangesteld, namens de Nederlandse regering.

Deelnemers aan de MFO

Op 7 juni 2002 ondertekenden 44 bedrijven de MFO. Sindsdien zijn er bedrijven bijgekomen, omdat zij graag aan de JSF willen werken. Er zijn ook bedrijven afgevallen, bijvoorbeeld door faillissement of fusie met andere bedrijven. In de voortgangsrapportages Vervanging F-16 / Verwerving F‑35 wordt bijgehouden hoeveel bedrijven mee hebben getekend aan de MFO. Eind 2015 waren dat er 84.

Freeriders

Er zijn ook bedrijven die wel opdrachten voor het JSF-programma uitvoeren, maar niet de MFO ondertekend hebben. Zij worden freeriders genoemd. Deze bedrijven betalen geen afdracht aan de Staat maar worden ook niet door de Bijzonder Vertegenwoordiger gepromoot.