Luchtkwaliteit licht verbeterd, maar minister had meer kunnen bereiken

Acht landelijke verkeersmaatregelen uit het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) hebben geleid tot 2% minder uitstoot van schadelijke uitlaatgassen. De gezondheidswinst van de maatregelen is gering. Het is voor het eerst dat dit is onderzocht.

Beeld: iStock

De Algemene Rekenkamer concludeert in haar verantwoordingsonderzoek over 2017 dat de minister met minder geld waarschijnlijk hetzelfde had kunnen bereiken.

Verkeer grootste bron emissies

De verkeerssector is de grootste bron van emissies in Nederland en de deeltjes in uitlaatgassen behoren tot de schadelijkste vormen van fijnstof voor de mens. Met het NSL wilde de rijksoverheid in samenwerking met gemeenten en provincies de luchtkwaliteit verbeteren. Het onderzoek van de Algemene Rekenkamer richtte zich op de acht landelijke maatregelen, zoals het achteraf inbouwen van roetfilters en de slooppremie voor personen- en bestelauto’s. Het pakket aan subsidieregelingen om uitstoot in het verkeer terug te dringen kostte ruim € 400 miljoen.

Ziektelast nam 0,01% af

Door de combinatie van de acht maatregelen in kwestie is in de periode 2006-2015 de totale ziektelast afgenomen met tenminste 0,01%, zo blijkt uit berekeningen van het RIVM in opdracht van de Algemene Rekenkamer. Dat komt neer op 1150 gewonnen levensjaren voor de totale Nederlandse bevolking. Ter vergelijking, luchtverontreiniging veroorzaakt zo’n 5% van de ziektelast in Nederland.

Voor het eerst onderzocht

Het is voor het eerst dat de kosten en resultaten van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit in samenhang zijn onderzocht. De minister heeft zelf geen tussentijdse evaluaties uitgevoerd. Als de minister wel inzicht had gehad in de effecten van de afzonderlijke 8 maatregelen had zij met minder geld waarschijnlijk dezelfde emissiereductie kunnen bereiken, is de conclusie van de Algemene Rekenkamer.

8 verkeersmaatregelen in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) leverden voor Nederland een beperkte daling van emissies en een beperkte afname van ziektelast op