Focus op Toegang tot de Wet langdurige zorg

EWOUT IRRGANG: De Algemene Rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar de toegang tot de Wet langdurige zorg.
Het doel van de Wlz is mensen zorg te geven die niet meer zelfredzaam zijn.
Dat gaat bijvoorbeeld om mensen die alzheimer hebben en niet meer voor zichzelf goed kunnen zorgen.
En we hebben daarvoor gegevens onderzocht die mensen hebben ingediend bij een aanvraag voor toegang tot de Wet langdurige zorg,die moet worden ingediend bij het CIZ.
Op de volgende slide ziet u dat in de periode 2015 tot 2017 gemiddeld zeventien procent van die aanvragen werd afgewezen.
Alleen in 2015 was dit percentage iets lager omdat het een overgangsjaar betrof.
Nou, en in de volgende slide ziet u dat wij ook hebben gekeken naar de verschillen tussen de woonplaats van de aanvrager.
En dan ziet u dat dat percentage afwijzingen varieert tussen de nul en de 33 procent.
Dus dat lijkt een vrij groot verschil.
Toch kunnen wij al die verschillen verklaren naar de kenmerken van de aanvragers.
Als je bijvoorbeeld een relatief jonge aanvrager bent dan wordt die aanvraag relatief snel afgewezen omdat het niet altijd goed is vast te stellen dat iemand de rest van zijn leven niet meer zelfredzaam kan zijn.
Nou, en met behulp van deze gegevens kunnen wij eigenlijk al deze verschillen tussen gemeenten verklaren.
En dat betekent weer dat als gemeenten zouden proberen om mensen eerder, te vroeg naar de Wlz te sturen vanuit bijvoorbeeld de Wmo dat dat geen zin heeft omdat het CIZ elke aanvraag even streng beoordeelt.
Nou, op de volgende slide ziet u dat hulp bij de aanvraag helpt.
Als mensen zelf een aanvraag indienen dan wordt in 36 procent van de gevallen gemiddeld die aanvraag afgewezen.
Maar als de familie, de omgeving helpt, de partner helpt dan is dat percentage al wat lager.
En als een professionele ondersteuner helpt, dan is dat percentage nog lager.
Nou, het is natuurlijk ook zo dat als mensen een relatief ernstige aandoening hebben dan krijgen ze eerder ondersteuning.
Maar daar kunnen niet alle verschillen uit verklaard worden.
Nou, op de volgende slide ziet u dat bijna driekwart van alle mensen die een aanvraag indient dat doet omdat ze een psychogeriatrische aandoening hebben of een somatische aandoening.
Een psychogeriatrische aandoening, dat is een moeilijk woord voor mensen die bijvoorbeeld alzheimer hebben en om die reden niet meer zelfredzaam zijn.
En een somatische aandoening, dan moet u denken aan mensen die zware reuma hebben.
Er is een relatief kleine groep, die ziet u hier in beeld en op de volgende slide gaan we daar verder op in die relatief vaak wordt afgewezen.
En dat zijn mensen die een aanvraag indienen omdat ze een psychiatrische aandoening hebben.
Bijna negen op de tien van die aanvragen wordt afgewezen.
En dat komt omdat mensen die een psychiatrische aandoening hebben in principe geen recht hebben op toegang tot de Wlz op een paar uitzonderingsgronden na.
En het gaat hier om een relatief kwetsbare groep mensen die blijkbaar niet goed weten waar ze precies terechtkunnen.
Want er zijn toch een heleboel mensen die ten onrechte een aanvraag indienen.
En ook gemeenten geven in gesprekken met ons aan dat het moeilijk is om zicht op deze categorie mensen te krijgen en ze passende zorg te verlenen.
Op de volgende slide ziet u de gemiddelde leeftijd van aanvragers.
En bijna de helft van de aanvragers, dat kunt u ook goed zien hier is ouder dan 81 jaar.
En u ziet hier ook een piekje rond de achttien jaar.
Dat zijn dus ook jonge aanvragers.
En dat gaat vaak om mensen die eerst in de Jeugdwet zitten en als ze ouder dan achttien zijn hebben ze geen recht meer op toegang tot de Jeugdwet en een deel vraagt dan toegang aan tot de Wlz.
Ook die aanvragen worden relatief vaak afgewezen en dat komt omdat mensen die nog relatief jong zijn daar is het moeilijker van vast te stellen dat ze voor de rest van hun leven langdurige zorg nodig zullen hebben.
En dat is als je relatief jong bent, natuurlijk wat moeilijker vast te stellen dan als je boven de tachtig bent.

(Aldus Ewout Irrgang.)

Nou, tot slot ziet u hier onze belangrijkste conclusies op een rij.
Gemiddeld zeventien procent van de eerste aanvragen wordt afgewezen.
Aanvragers met een psychiatrische aandoening en mensen die relatief jong zijn, worden ook relatief vaak afgewezen.
En hulp helpt bij het doen van een aanvraag.
En tot slot, ook belangrijk, het CIZ dat al die aanvragen beoordeelt en dus de poortwachter is voor toegang tot de Wlz beoordeelt elke aanvraag even streng.
Dus als gemeenten al zouden proberen om mensen te vroeg door te sturen naar de Wlz, dan heeft dat geen zin.
Nou, dit zijn de belangrijkste conclusies en feiten uit ons rapport en u kunt het hele rapport nalezen op onze website. Dank u wel.