Ondanks investeringsimpuls blijft gereedheid Defensie achter
Het Ministerie van Defensie heeft afgelopen jaar € 800 miljoen meer geïnvesteerd in de krijgsmacht dan in 2018, tot een totaal van ruim € 2,5 miljard. Dit betreft onder meer gevechtsvliegtuigen en helikopters. Verder zijn voor € 4 miljard verplichtingen aangegaan voor toekomstige investeringen. Toch blijven de uitgaven nog achter bij wat de minister zelf had begroot en de gereedheid van de krijgsmacht lager dan beoogd.
De investeringsuitgaven lagen in 2019 voor het eerst in lange tijd boven de NAVO-afspraak. Het afgelopen jaar verhoogde het kabinet het beschikbare defensiebudget met 12%. Toch zal het herstel van de krijgsmachtdelen na lange tijd van bezuinigingen nog jaren vergen.
De gereedheid ontwikkelt zich moeizaam en kan pas over enige jaren op orde zijn. De minister geeft het parlement een te rooskleurig en onvolledig beeld van die gereedheid, zo stelt de Algemene Rekenkamer in haar verantwoordingsonderzoek.
Betrouwbare informatie
Het parlement krijgt nog steeds geen volledige en betrouwbare informatie over gereedheid van eenheden van militairen en materieel. Op lager militair niveau wordt bovendien uiteenlopend geoordeeld of bijvoorbeeld een pantservoertuig of helikopter klaar is voor de inzet. Ook worden de beperkingen in de gereedheid van ondersteunende eenheden, zoals een medische eenheid, niet altijd gerapporteerd. Dan is voor de Kamer niet duidelijk of inzet of oefening mogelijk is.
Weerbarstige problemen naast modernisering
ontbreekt aan inzicht waar in het vele vastgoed geïnvesteerd moet worden en het schort aan voldoende onderhoudsbudget voor het vastgoed. De vernieuwing van de ICT loopt opnieuw vertraging op. Ook zijn er nog veel vacatures bij het militaire personeel. Vaak speelt een rol dat er onvoldoende gespecialiseerd personeel, zoals monteurs en ingenieurs, beschikbaar is. De totale personele bezetting bij het Ministerie van Defensie nam wel toe met ruim 1.500 tot 58.000 fte.
Onderbezetting bij civiele steun
Voor de defensietaak om civiele autoriteiten in Nederland en Caribisch Nederland te ondersteunen was in 2019 niet alles wat het Ministerie van Defensie garandeert beschikbaar. Deze hoofdtaak varieert van explosievenopruiming en bijvoorbeeld schoonmaak van stranden op Schiermonnikoog tot het ondersteunen van de politie bij het handhaven van de openbare orde en hulp bij natuurrampen. De minister geeft de Tweede Kamer een te rooskleurig beeld hoeveel feitelijke inzet er mogelijk is voor de civiele ondersteuning door het Ministerie van Defensie.
Het onderzoek van de Algemene Rekenkamer naar de ondersteuning van civiele organisaties door dit ministerie gaat over de periode 2019 en slaat daarom niet op de ondersteuning door defensieonderdelen ten tijde van de coronacrisis in 2020.