Lacune in controle op bankentoezicht eurozone groeit

De rekenkamers van vijf Europese landen (naast Nederland gaat het om Duitsland, Cyprus, Finland en Oostenrijk) constateren in een gezamenlijk rapport dat er een groeiende lacune is in de controle op het publieke toezicht op banken in de eurozone. Deze conclusie wordt onderschreven door alle rekenkamers in de eurozone.

De lacune is ontstaan in 2014, toen het toezicht op grote banken in de eurozone bij de Europese Centrale Bank (ECB) werd belegd om te helpen voorkomen dat zich opnieuw een grote bankencrisis ontwikkelt, zoals in 2008. Daarbij is verzuimd om de Europese Rekenkamer de gebruikelijke controlebevoegdheden te geven op het toezicht dat de ECB uitoefent op grote banken.

De Europese Commissie heeft in oktober, in een evaluatie van het bankentoezicht door de ECB, geconstateerd dat de Europese Rekenkamer minder bevoegdheden heeft bij de ECB dan veel rekenkamers in de eurozone bij hun nationale publieke toezichthouders. Dat is meestal de centrale bank, zoals in Nederland De Nederlandsche Bank (DNB). Daarom drong de Europese Commissie erop aan dat de Europese Rekenkamer en de Europese Centrale Bank een akkoord sluiten over de uitwisseling van informatie. De vijf rekenkamers beschouwen dit als een ‘eerste stap’. “Maar uiteindelijk moet  het mandaat van de Europese Rekenkamer op dit punt aangescherpt worden.” Ze doen de suggestie om de bevoegdheden van de Europese Rekenkamer gelijk te trekken met het mandaat dat verschillende rekenkamers in de eurozone, zoals de Nederlandse en de Duitse, hadden bij hun nationale toezichthouders op banken vóór 2014.

De vijf rekenkamers constateren dat zij ook zelf terrein verliezen in de controle op het publieke toezicht op de middelgrote en kleine banken in hun landen door de nationale toezichthouders. Zij krijgen steeds vaker nul op het rekest als zij documenten ter inzage vragen. Dit komt doordat deze toezichthouders steeds meer volgens de methoden en technieken van de Europese Centrale Bank moeten gaan werken. De ECB claimt dan vertrouwelijkheid over de informatie die daarmee is vergaard, waardoor de nationale rekenkamers in de betreffende lidstaten de documenten niet mogen inzien. “Deze nieuwe lacune in controle op het toezicht gaat nog groeien”, waarschuwen de vijf rekenkamers in het rapport. Zij wijzen erop dat steeds meer methoden en technieken worden geharmoniseerd.

Praktijk verschilt per land

De vijf rekenkamers keken ook of er verschillen zijn in de opzet en uitvoering van bankentoezicht per land. In het rapport staat dat de Europese regels voor toezicht op banken complex en voortdurend in beweging zijn, en dat deze vervolgens niet eenduidig in de nationale wetgeving van de landen zijn opgenomen. Mede daardoor wordt het toezicht in de praktijk op verschillende manieren georganiseerd en uitgevoerd.