Instandhouding Hoofdwatersysteem

Hoeveel geld is nodig om dammen, dijken, stuwen en stormvloedkeringen te onderhouden en hoe wil de minister van IenM dat financieren? Wij hebben onderzoek gedaan naar de instandhouding van het hoofdwatersysteem, dat ons land beschermt tegen water, de hoeveelheid water reguleert en bijdraagt aan het verbeteren van de kwaliteit van water. Rijkswaterstaat, een agentschap van het Ministerie van IenM, is beheerder van het hoofdwatersysteem. Voor de instandhouding van het hoofdwatersysteem is tot en met 2020 jaarlijks gemiddeld € 160 miljoen begroot.
Eerder hebben we de budgetten voor de instandhouding van de twee andere infranetwerken onderzocht: de hoofdwegen (2014) en de hoofdvaarwegen (2015).

Conclusies

Uit onze analyse blijkt dat de minister van IenM voor de komende jaren te weinig heeft geraamd voor de instandhouding van het hoofdwatersysteem. In 2011 had de minister zelf vastgesteld dat er al € 151 miljoen extra budget nodig was tot en met 2020, maar dat blijkt alsnog onvoldoende. Er is daarbovenop nog € 132 miljoen extra nodig, zo hebben wij berekend. Dat kan grotendeels via bestaande potjes opgevangen worden, maar er resteert een financieringstekort van € 32 miljoen.
Ondanks verbeteringen heeft Rijkswaterstaat geen actueel financieel overzicht. Er staat een bedrag op de balans voor nog uit te voeren werkzaamheden voor beheer en onderhoud bij de drie infranetwerken (hoofdwegen, hoofdvaarwegen, hoofdwatersysteem). Hoe groot de vrije ruimte voor het hoofdwatersysteem in deze balanspost precies is, is niet bekend omdat Rijkswaterstaat niet jaarlijks nagaat hoe de betreffende balanspost is samengesteld. Eind 2014 heeft Rijkswaterstaat dat wel gedaan. Toen was er voor het hoofdwatersysteem een bedrag van € 68 miljoen aan vrije ruimte.

Aanbevelingen

Over de (extra) maatregelen die (nu) nodig blijken om het hoofdwatersysteem in stand te houden en de middelen die daarvoor beschikbaar zijn, had het parlement meer informatie mogen krijgen. Datzelfde geldt voor de vrije ruimte in de hiervoor genoemde balanspost. Rijkswaterstaat werkt aan een verdere verbetering van de informatiehuishouding. Dit moet wat ons betreft ook bijdragen aan een betere informatievoorziening aan het parlement.

Reactie

De minister van IenM stelt in een reactie dat zij voldoende budget beschikbaar heeft in geval van ernstige risico’s. Verder heeft de minister maatregelen getroffen voor de periode tot 2030 en is een deel van het financieringstekort opgevangen in de ontwerpbegroting 2017 van IenM. Volgens de berekening van de minister resteert een tekort van € 18 miljoen. De minister acht dit aanvaardbaar, omdat zo’n spanning prikkelt tot innovatie en doelmatigheid.