Op zoek naar inzicht in maatschappelijk verantwoord inkopen bij het Rijk

De informatie die het Rijk geeft over maatschappelijk verantwoord inkopen van producten en diensten is voor verbetering vatbaar.

Het ministerie van BZK rapporteert steeds meer en beter over de manier waarop de overheid bij de inkoop van producten en diensten rekening houdt met mens en milieu. Toch is er nog onduidelijkheid over de mate waarin dit gebeurt. De jaarrapportages van BZK geven geen totaalbeeld, omdat lang niet alle inkopen er in zijn meegenomen. Dit blijkt uit het rapport ‘Op zoek naar inzicht in maatschappelijk verantwoord inkopen bij het Rijk’ van de Algemene Rekenkamer. 

Maatschappelijk verantwoord inkopen betekent dat er niet alleen naar de prijs van een product of dienst wordt gekeken, maar ook rekening wordt gehouden met milieuaspecten, extra kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (social return) en het tegengaan van onder andere dwangarbeid, slavernij, kinderarbeid en discriminatie. Het Rijk kan als grote inkopende partij – in 2016 werd voor in totaal € 9,9 miljard besteed aan producten en diensten – een belangrijke rol spelen bij het stimuleren van maatschappelijk verantwoord inkopen.

De Algemene Rekenkamer constateert dat groot deel van de inkopen standaard buiten de rapportages over maatschappelijk verantwoord inkopen valt, doordat het niet verplicht is om ze Europees aan te besteden. En ook inkopen die wel Europees zijn aanbesteed – in 2016 ging het om € 1,9 miljard – worden lang niet allemaal opgenomen in de jaarrapportages over maatschappelijk verantwoord inkopen. Dit is ook niet wettelijk verplicht. Hoeveel  aanbestedingen buiten de scope van de rapportages vallen en wat hiervan de reden is vermeldt het ministerie van BZK niet.