Rapport bij het Jaarverslag 2012 van het Ministerie van VenJ

Minister niet in control bij opstellen jaarrekening

De Algemene Rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar het Jaarverslag 2012 en de bedrijfsvoering van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.

De minister van Veiligheid en Justitie (VenJ) was niet ‘in control’ bij het opstellen van de jaarrekening op zijn ministerie. Door een onvolledige administratie was gedurende het tweede halfjaar van 2012 het zicht op de hoeveelheid geld die het ministerie kon besteden onvoldoende. Dit kwam onder andere doordat een nieuw financieel systeem dat in 2012 in gebruik is genomen, niet werkte zoals zou moeten. Hierdoor moesten de medewerkers van het ministerie op deze punten buiten de boekhouding om op basis van onder meer de toezeggingsbrieven de cijfers voor het jaarverslag berekenen. Er was een grote achterstand in het doen van betalingen en er was geen overzicht van de omvang van de financiële verplichtingen die het ministerie was aangegaan. Er zijn veel correcties en klassiek handwerk nodig geweest om tot een juist en volledig jaarverslag te komen. De afgerekende voorschotten zijn bijvoorbeeld bijgesteld van €9,2 miljard naar €6,3 miljard. De problemen in het financieel beheer waren voor de Algemene Rekenkamer reden om medio april bezwaar te maken bij de minister. De minister heeft begin mei een verbeterplan gemaakt dat aangeeft dat hij met veel inzet aan de slag gaat om de problemen op zijn ministerie aan te pakken. Voor de Algemene Rekenkamer is dit voldoende reden het bezwaar bij het Jaarverslag 2012 van het Ministerie van VenJ op te heffen. Wel resteert de enige ernstige onvolkomenheid bij het Rijk bij dit ministerie. Dit blijkt uit het Rapport bij het Jaarverslag 2012 van het Ministerie van VenJ dat de Algemene Rekenkamer op 15 mei 2013 publiceert.

Algemene Rekenkamer volgt verbetertraject nauwgezet

Uit de reactie van de minister op het rapport blijkt dat hij zich bewust is van de verbeteringen die nodig  zijn. Dat geldt ook voor de problemen die de Algemene Rekenkamer signaleerde bij het inkoopbeheer, het personeelsbeheer, het actueel houden van de informatiebeveiliging en de administratie van de vertrouwensfuncties.

De minister van VenJ geeft in zijn verbeterplan aan dat hij het beheer op zijn ministerie eind 2013 op orde wil hebben. De Algemene Rekenkamer geeft in reactie hierop aan dat voor een wezenlijke verbetering meer tijd nodig is. Volgens de Algemene Rekenkamer moeten de inrichting van zowel de controlfunctie als de verhoudingen op het gebied van financieel beheer tussen het kerndepartement, de directoraten-generaal en de uitvoerders (bijvoorbeeld de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) maar ook met de Nationale Politie) kritisch tegen het licht worden gehouden om tot een goed financieel beheer te komen. De inrichting van een effectieve controlfunctie heeft ook gevolgen voor hoe het financiële systeem moet worden ingericht.

De Algemene Rekenkamer zal dit traject volgen en in het najaar onderzoek doen naar de financiële administratie en de voortgang bij het verbeterplan. De toezichtrol van de ministere van Financiën wordt daarin ook betrokken, omdat de minister van Financiën verantwoordelijk is voor het toezicht op de financiële administraties van de ministeries.

Over bezwaar

Wanneer de Algemene Rekenkamer bezwaar maakt  betekent dit dat de Algemene Rekenkamer dusdanig ernstige problemen heeft aangetroffen tijdens haar onderzoek dat van de minister een verbeterplan gevraagd wordt. Wanneer de minister naar aanleiding van het bezwaar volgens de Algemene Rekenkamer voldoende maatregelen neemt of aankondigt, wordt het bezwaar opgeheven. De Algemene Rekenkamer volgt daarna de uitwerking van zo’n plan op de voet tot de ernstige onvolkomenheid in de bedrijfsvoering is opgelost.

Over het ministerie

Het Ministerie van VenJ gaf in 2012 zo’n € 11,5 miljard uit en had ruim 30% van de ambtenaren van het Rijk in dienst: 33 561 FTE.

Op het Ministerie van VenJ  vinden ingrijpende veranderingen plaats. Sinds het aantreden van het kabinet-Rutte/Asscher zijn is het beleidsterrein Vreemdelingenzaken weer ondergebracht bij het Ministerie van VenJ. Per 1 januari 2013 is de Nationale politie gevormd. Er wordt gewerkt aan verbetertrajecten voor de versterking van de prestaties in de strafrechtketen en het aanvalsprogramma informatievoorziening politie 2011-2014.